سفر به دل سرزمین اژدهای زمردین-ویتنام
وقتی اولین‌بار نام «ویتنام» را شنیدم، چیزی در ذهنم زنده شد؛ تصویر جنگ، فیلم‌های خاک‌آلود و سربازانی با نگاه خسته. اما آنچه نمی‌دانستم، این بود که ویتنام امروز، با آنچه در خاطرات تاریخ نقش بسته، فرسنگ‌ها فاصله دارد.
ماجراجویی‌ام در ویتنام با یک بلیت یک‌طرفه به سرزمینی آغاز شد که بیشتر شبیه رؤیا بود تا واقعیت.
در آن‌سوی زمین، جایی میان دریای چین جنوبی و ابرهای سبز کوهستان، کشوری وجود دارد که می‌خندد، می‌جوشد، عاشق می‌شود و بی‌وقفه می‌تپد؛ ویتنام.
ویتنام کجاست؟
جایگاه جغرافیایی در نقشه جهان
ویتنام، یک نوار باریک و کشیده در حاشیه جنوب شرقی آسیا، با حدود ۳۳۰ هزار کیلومتر مربع وسعت، یکی از چشم‌نوازترین سرزمین‌های این منطقه است.
از شمال با چین، از غرب با لائوس و کامبوج، و از شرق و جنوب با دریای چین جنوبی هم‌مرز است.
شکل ظاهری این کشور در نقشه شبیه یک اژدها یا حرف S کشیده‌شده است و همین ویژگی باعث شده آب‌وهوا و فرهنگ شمال، مرکز و جنوب آن تفاوت‌هایی جذاب داشته باشد.
ویتنام در موقعیتی قرار دارد که همیشه پل ارتباطی مهمی بین هند و چین بوده است. این موقعیت باعث شده تا در طول تاریخ، فرهنگ‌های گوناگون، آیین‌ها و حتی معماری‌های متفاوتی در آن ریشه بگیرند.
دسترسی آسان به آب‌های آزاد نیز، این کشور را به یکی از مسیرهای کلیدی تجاری در جنوب شرق آسیا تبدیل کرده است.
اگر نقشه‌ای را مقابل خود بگیرید، ویتنام در همسایگی تایلند و کامبوج و دقیقاً در کنار دریای چین جنوبی قرار گرفته و نزدیک به فیلیپین نیز هست. این موقعیت برای سفر، به‌ویژه با تورهای منطقه‌ای جنوب شرق آسیا، اهمیت بسیاری دارد.
صدای مردم ویتنام
با ورود به ویتنام، اولین چیزی که جلب توجه می‌کند، زبان شیرین، تند و آهنگین مردم است. زبان رسمی کشور، ویتنامی (Tiếng Việt) است؛ زبانی که اگرچه ریشه‌ای در زبان‌های چینی دارد، اما با الفبای لاتین نوشته می‌شود. این اتفاق جالب از زمان استعمار فرانسه آغاز شد و تا امروز باقی مانده است.
در خیابان‌های هانوی و هوشی‌مین، پوسترها و تابلوها به ویتنامی نوشته شده‌اند، اما در مناطق توریستی، به‌راحتی می‌توان با انگلیسی نیز ارتباط برقرار کرد. مردم ویتنام اغلب جوان و تحصیل‌کرده‌اند و علاقه زیادی به یادگیری زبان دوم دارند.
از نظر مذهبی، ویتنام بیشتر یک کشور بودایی است. اما در کنار بودیسم، آیین‌هایی مانند کنفوسیانیسم، تائوئیسم، مسیحیت (عمدتاً کاتولیک)، و دین بومی کائو دائیسم نیز وجود دارد. این تنوع، نوعی تساهل دینی در فرهنگ مردم ایجاد کرده که برای گردشگران خارجی بسیار دلنشین است.
جمعیت ویتنام در سال ۲۰۲۵ حدود ۹۹ میلیون نفر تخمین زده می‌شود که بیشتر آن در مناطق شهری و نوار ساحلی جنوبی زندگی می‌کنند. تراکم جمعیتی در برخی شهرها مانند هوشی‌مین و هانوی بسیار بالاست، در حالی‌که در مناطق کوهستانی شمالی، روستاهایی با فرهنگ‌های خاص اقوام بومی دیده می‌شود.
قلب تپنده ویتنام – هانوی
در شمال ویتنام، جایی میان دریاچه‌ها و ساختمان‌های کم‌ارتفاعِ زردرنگ، شهری آرام و باشکوه نفس می‌کشد؛ هانوی، پایتخت هزار ساله ویتنام.
اینجا جایی‌ست که هر کوچه‌اش بوی تاریخ می‌دهد. از بازارهای شلوغ محله‌ی قدیمی (Old Quarter) تا خیابان‌هایی که هنوز ردی از معماری استعماری فرانسه را در خود دارند.
در دل این شهر، دریاچه‌ی معروف Hoàn Kiếm قرار دارد؛ با معبدی کوچک وسط آب و افسانه‌ای درباره شمشیری جادویی که به لاک‌پشتی مقدس بازگردانده شد. روزها، سالمندان در کنار دریاچه تمرین تای‌چی می‌کنند و شب‌ها، جوان‌ها به دورهمی‌های کافه‌ای پناه می‌برند.
هانوی شهر تضادهاست. در یک‌سو، صدای موتورسیکلت‌ها و فروشنده‌های خیابانی، و در سوی دیگر، سکوت معابد، باغ‌های سلطنتی و موزه‌های تاریخی. اگر می‌خواهی روح ویتنام را لمس کنی، باید چند روزی در هانوی قدم بزنی، چای یاس بنوشی و غروب را کنار دریاچه تماشا کنی.
شهرهایی که قصه می‌گویند.
شهرهای توریستی ویتنام
ویتنام تنها یک شهر یا منطقه نیست. این کشور همچون یک رمان چندفصلی است؛ هر شهرش یک داستان دارد. در ادامه، با مهم‌ترین شهرهای توریستی ویتنام آشنا می‌شویم:
۱. هوشی‌مین (سایگون)
در جنوب کشور، شهری پرجنب‌وجوش به‌نام هوشی‌مین قرار دارد. اینجا مرکز اقتصادی و مدرن‌ترین شهر ویتنام است.
ساختمان‌های بلند، مراکز خرید لوکس، و شب‌هایی که تا سحر بیدارند.
جاذبه‌ها: موزه جنگ ویتنام، کلیسای نوتردام سایگون، بازار بن تان، تونل‌های کوچی.
۲. هوی‌آن (Hội An)
شهر کوچک و طلاییِ وسط ویتنام، که شب‌ها با فانوس‌های رنگارنگ روشن می‌شود.
هوی‌آن در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده و یکی از زیباترین شهرهای آسیاست.
جاذبه‌ها: شهر قدیمی، پل ژاپنی، کلاس‌های آشپزی سنتی، بازار شب.
۳. دا نانگ (Da Nang)
شهری مدرن و ساحلی با پل‌های دیدنی، مراکز تفریحی و طبیعت زیبا.
دا نانگ بین هوشی‌مین و هانوی قرار دارد و پل طلایی معروف به «دست خدا» را در خود جای داده است.
جاذبه‌ها: پل اژدها، پل طلایی، کوه ماربل، بانا هیلز.
۴. ساپا (Sa Pa)
در کوهستان‌های شمالی، دهکده‌ای وجود دارد که مه صبحگاهی در میان شالیزارهای پلکانی می‌رقصد.
ساپا بهشت عاشقان طبیعت و فرهنگ‌های بومی است.
جاذبه‌ها: مسیرهای کوه‌نوردی، اقامتگاه‌های بومی، بازارهای اقوام اقلیت.
۵. نها ترنگ (Nha Trang)
شهری ساحلی با آب‌های زلال و فعالیت‌های آبی.
برای غواصی و استراحت، نها ترنگ گزینه‌ای عالی است.
جاذبه‌ها: ساحل اصلی، برج‌های چام، چشمه‌های آب گرم، معابد بودایی.
۶. خا لانگ (Hạ Long)
دروازه ورود به خلیج شگفت‌انگیز هالونگ.
خا لانگ پایگاه قایق‌های تفریحی، کشتی‌های کروز و اقامت‌های دریایی است.
جاذبه‌ها: خلیج هالونگ، جزیره‌های سنگی، غارهای دریایی، پارک ملی کت‌با.
جاذبه‌های گردشگری ویتنام – رویایی که پا به زمین گذاشت
ویتنام سرزمینی‌ست که طبیعتش مثل نقاشی، تاریخش مثل افسانه، و مردمش مثل شعر هستند. در هر گوشه‌اش، چیزی هست که بتوان به آن دل بست، عکسی گرفت، یا خاطره‌ای نوشت. در این بخش با مهم‌ترین و محبوب‌ترین جاذبه‌های توریستی ویتنام آشنا می‌شویم:
خلیج هالونگ (Ha Long Bay)
ستاره درخشان گردشگری ویتنام که در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده. این خلیج با بیش از ۱۶۰۰ جزیره سنگی سر از آب برآورده، مانند اژدهایی که از آسمان به دریا سقوط کرده باشد.
قایق‌سواری در این خلیج، سکوت عجیب و آرامش آبیِ آن، تجربه‌ای‌ست که فقط باید زیست، نه شرح داد.
پل طلایی (Golden Bridge) در بانا هیلز
یکی از جدیدترین و خلاقانه‌ترین جاذبه‌های جهان. پلی خمیده که توسط دو دست سنگی عظیم در هوا نگه داشته شده.
وقتی از این پل عبور می‌کنی، انگار که خدا خودش دستت را گرفته باشد.
تونل‌های کوچی (Củ Chi Tunnels)
در نزدیکی هوشی‌مین، شبکه‌ای از تونل‌های زیرزمینی قرار دارد که در دوران جنگ آمریکا و ویتنام ساخته شده بود.
بازدید از این تونل‌ها، شما را با تاریخ مقاومت مردمی آشنا می‌کند و لحظاتی نفس‌گیر در فضاهای تنگ و تاریک رقم می‌زند.
شهر فانوس‌ها – هوی‌آن
هر شب، هزاران فانوس رنگی بر رودخانه‌ی آرام شهر شناور می‌شود و مردم آرزوهایشان را به آب می‌سپارند.
هوی‌آن تنها شهر نیست؛ یک رؤیاست که از غروب تا نیمه‌شب زنده می‌ماند.
مزارع پلکانی ساپا
در فصل باران، مزارع پلکانی در ساپا به آینه‌هایی طلایی تبدیل می‌شوند که آسمان را بازتاب می‌دهند.
در مسیر کوه‌پیمایی، می‌توان با اقوام بومی صحبت کرد، برنج تازه چشید و با کودکان محلی عکس گرفت.
معابد تاریخی و برج‌های چام در نها ترنگ و دالات
برج‌های باستانی قوم چام، بقایای امپراتوری‌ای هستند که پیش از ویتنامی‌ها در این سرزمین می‌زیسته‌اند.
در کنار آن، معابد بودایی با بوی عود و صدای ناقوس، آرامشی عمیق به دل گردشگر می‌نشاند.
فرهنگ و غذاهای ویتنام – عطر، رنگ و آوا
ویتنام، فقط یک مقصد نیست. ویتنام حال و هوایی‌ست که در کوچه‌های باریک، چای‌خانه‌های قدیمی، عطر نعنای تازه و لبخند زنانی که کلاه مخروطی دارند جریان دارد.
فرهنگ این سرزمین آمیزه‌ای‌ست از آیین‌های بودایی، سنت‌های خانوادگی، تأثیرات چینی و فرانسوی، و یک روح شرقیِ فروتن و مقاوم.
در هر محله، صدای موسیقی سنتی از دور شنیده می‌شود، مردم در آیین‌های ماه کامل شرکت می‌کنند، و جوانان با اشتیاق سنت‌هایشان را به گردشگران معرفی می‌کنند. در ویتنام، «احترام به گذشته» یک فضیلت عمومی است.
غذاهای ویتنام: گفت‌وگوی طعم‌ها
غذای ویتنامی فقط یک وعده نیست؛ سفری در طعم و بافت و عطر است. ترکیبی متعادل از شور، شیرین، ترش و تند. سبزی‌های تازه، سس ماهی، لیموترش و زنجبیل، همیشه در کنار هم‌اند.
در ادامه، برخی از معروف‌ترین غذاهای ویتنامی را مرور می‌کنیم:
فو (Phở)
سوپ معروف ویتنامی با نودل برنج، گوشت گاو یا مرغ، سبزی‌های تازه و عصاره استخوانی خوش‌طعم.
صبحانه محبوب مردم است و تقریباً در هر کوچه‌ای پیدا می‌شود.
بان‌می (Bánh Mì)
سندویچی است که میراث فرانسوی‌ها را با طعم ویتنامی ترکیب می‌کند: نان باگت ترد، گوشت کباب‌شده، خیار، هویج، گشنیز، سس مایونز و سس مخصوص فلفل.
رول بهاری (Gỏi Cuốn)
رول‌های برنجی شفاف با میگو، سبزیجات تازه و رشته‌های نودل برنج. اغلب با سس بادام‌زمینی یا سس ماهی سرو می‌شود.
سبک، سالم و فوق‌العاده دلپذیر.
کافه تخم‌مرغ (Egg Coffee)
کافه‌ای که در آن زرده تخم‌مرغ زده‌شده با قهوه و شیر غلیظ ترکیب می‌شود. تجربه‌ای متفاوت از قهوه، که فقط در ویتنام می‌توانید امتحانش کنید.
نتیجه‌گیری
ما از دل نقشه جهان، به عمق فرهنگ، طعم، رنگ و افسانه‌های ویتنام سفر کردیم. از شمال کوهستانی ساپا تا جنوب پرهیاهوی هوشی‌مین، ویتنام را نه فقط دیدیم، بلکه حس کردیم.
چه به دنبال طبیعت بکر باشی، چه فرهنگ اصیل، چه طعم‌هایی جدید، ویتنام همیشه چیزی دارد که تو را متحول کند.
پس چمدانت را ببند… و بیا، تا زندگی‌ات را از نو بنویسی.
